Osteoporoz

Osteoporoz, kemik korteksinde incelme ve spongiosada kemik trabeküllerinin sayı ve hacninde anormal bir azalma sonucu kemik kütlesinde ortaya çıkan  azalma ile karakterli bir kemik hastalığıdır. Protein matriksinin mineralizasyonu normal ya da normale çok yakındır. Genellikle tüm kemiklerin katıldığı bu değişiklik çeşitli etiolojik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar.

 

Etiyo-patogenez:

A-Kalsiyum eksikliği

  1-Diyete bağlı

  2-Kalsiyum aşırı kaybına bağlı                                                                                                                                                                                                                            B-Osteoblastların fizyolojik stimulasyon eksikliği

  1-Beden hareketlerinin azalması

  2-İmmobilizasyon veya kullanılmama atrofisi

C-Osteoblastların dış etkenlerle zarara uğraması

  1-Radyasyon

  2-Zehirlenmeler

D-Osteoblastlarda genetik defekt

  1-Osteogenesis İmperfekta

  2-Ehlers-Danlos sendromu

E-Osteoblastların yeterli gelişememesi

  1-Protein yetmezliği veya malnutrisyon

  2-C vitamini yetersizliği

  3-Hipotiroidizm

  4-Diabetes Mellitus

F-Endokrin denge bozuklukları

  1-Cushing Sendromu

  2-ACTH da artma

  3-Uzamış stress

G-Antianbolik hormonların relatif fazlalığı

  1-Hipogonadizm

  2-Gonadal disgenesis

  3-Postmenapozal ve senil

 

H-Mekanizması bilinmeyen nedenler.

  1-Akromegali 

  2-İdiopatik osteoporoz

  3-Kemik Tümörleri

​

 

Klinik: Osteoporozlar klinik olarak lokalize ve yaygın tip olmak üzere ikiye ayrılır.

I-Lokalize osteoporozlar

   A-İmmobilizasyon

   B-Sempatik refleks distrofi (Sudeck atrofisi)

   C-Enfeksiyonlar

   D-Osteoporosis Circumscripta (Paget hast)

II-Yaygın osteoporozlar

   A-Primer

     1-Postmenapozal osteoporoz

     2-Senil Osteoporoz

     3-İdiopatik osteoporoz

  B-Sekonder

     1-Endokrin nedenler

        a-Hiperparatiroidi

        b-Hipertiroidi

        c-Cushing sendromu

        d-Diabetes Mellitus

        e-Hipogonadizm

    2-C vitamin eksikliği

    3-Kollagenozlar

    4-Siroz

    5-Malabsorbsiyon sendromu

    6-Hemokromatozis

    7-Multipl myelom

    8-Malgn tümörler

    9-Çeşitli nefropatiler

   10-Heparin tedavisi ve hiperhepari-

        nemi

        a-Marfan Sendromu

        b-Mukopolisakkaridozlar

        c-Metastazlar

   11-Paget Hastalığı

   12-Osteogenesis imperfekta

   13-Kan hastalıkları (Thalassemia)

   14-Radyoterapi

   15-Malnutrision  

​

60 yaşın üzerindeki kadınların 1/3 ünde, 75 yaşın üzerindekilerin ise 2/3 ünde  osteoporoz vardır. Osteoporoz nedeni ile meydana gelen kırıkların %45 i omurgada, %20 si kalçada, %15 i colles kırığı, geri kalanlar ise diğer kemik kırıklarıdır. Ağrı spontan olarak  ya da minör travma sonrasında ortaya çıkabilir. Vertebral kompresyon kırıkları nedeniyle kifoz, hiperlordoz ve boy kısalması olabilir. Uzun kemiklerde minimal travmalar sonucu kırıklar oluşabilir.

​

Radyolojik Bulgular: Kemiklerde röntgen ışın geçirgenliği artmıştır. İmmobilizasyona bağlı osteoporozda noktalı, güve yeniği tarzında radyolusent alanlar mevcuttur. Uzun kemiklerde trabekülasyon azalmış trabekülalar incelmiştir.

​

Tanı:

1-Radyolojik olarak (Singh indexi)

2-Kemik biopsisi (kesin tanı)

3-Dansitometrik ölçümler

  a-Dual - photon absorbsiometri

  b-Kantitatif CT

  c-Single energy photon absorbsiometrisi

  d-Nötron aktivasyonu analizi

 

Tedavi:

1-Hormonlar (östrojen, androjen)

2-Anabolik steroidler

3-Kalsium (1.5 gr/gün)

4-Fosfat (1.5gr/gün)

5-D vitamini (D2 50000 IU/gün)

                      (D3 400-800 IU/gün)    

6-Sodium Florür (40-50mg/gün)

7-Kalsitonin (1000 IU/gün)

8-Aktivite