DİSK HERNİLERİ

 

Servikal Disk Hernisi (Boyun Fıtığı)

 

Lomber vertebraya oranla 100 kez daha seyrek görülür. Duyu lifleri taşımayan C1 ve ventralinde intervertebral disk mesafesi olmayan C2 kökleri dışında tüm sevikal kökler spondiloz veya disk herniasyonu sonucu sıkışmaya uğrayabilirler. Akut ve kronik servikal disk hernilerinin neden olduğu kök sıkışması ya da radikülopatinin klinik belirti ve bulgularıbiribirinden oldukça farklıdır. Akut ya da kronik omurilik basısı yani myelopatinin yol açtığı bulgular da değişik klinik tablolarla kendini gösterirler. 

1-Akut lateral disk hernileri: Radikal ağrı özellikle akut disk hernilerinin ilk ve tek belirtisi olabilir. tutulan kök  seviyesine göre değişik bölgelerde hissedilir. Genellikle belirtileri başlatan akut bir hiperfleksiyon, rotasyon ya da her ikisinin birlikte olduğu bir hareket vardır. Ağrıya paresteziler eşlik edebilir ve genellikle ekstremite distalinde ve tek tararlı olarak tarif edilir. Boyun hareketleri kısıtlıdır ve ağrı boyun ekstensiyonu ve rotasyonu ile artar. Muayene sırasında lezyon tarafına pasif olarak yaptırılacak pasif latral fleksiyon hastanın ağrılarının artmasına neden olur. Buna "Naffzinger in foraminal belirtisi" denir.

2-Akut orta hat disk hernileri: Değişik derecelerde kord bası bulgularına neden olur. İleri tutuluşlarda o seviye altında tüm motor ve duyu fonksiyonu kaybolmuştur. aşırı fleksiyon ve ekstensiyon travmaları sonucu ortaya çıkar. Tam olmayan kesiler ise klinikte daha çok rastlanan sendromları ortaya çıkarır, bunlar:

Santral kord sendromu:ağrısız üst ekstremite güçsüzlüğü ve nispeten sağlam alt ekstremitelerle karakterlidir. Refleks, ağrı ısı duyularının kaybıyla birlikte vibrasyon ve pozisyon hissi korunmuştur.

Brown-Sequard Send.tutulan seviyenin altında karşı tarafta ağrı ve ısı duyusu kaybolmuştur, aynı tarafta motor fonksiton yoktur.vibrasyon ve pozisyon hissi kaybolmuştur.

Anterior spinal arter sendromu:anterior artein obstruksiyonuna bağlı olarak arka kordlardan iletilen derin duyunun kalıp diğer tüm fonksiyonlsrın bozulduğu klinik tablo ile karakterlidir.

Üriner retansiyon tüm kord basılarında görülür.

  3- Kronik lateral disk hernileri: Omuz, göğüs, kol ve elde ağrı ve rahatsızlık hissi, kas güçsüalüğü eşlik etsin etmesin kronik disk hernisi ya da spondilozun tek belirtisi olabilir. Ekstremite ağrısı ve paresteziler hastayı çok rahatsız eder. Nadiren belirgin bir ağrı ya da uyuşukluk olmaksızın atrofi ve motor kayıp radikülopatinin ilk belirtisi olabilir.

4-Kronik orta hat disk hernisi (myelopati): Servikal spondilotik myelopatinin klinik belirti ve bulguları akut santral disk hernisi sendromlarına benzemekle birlikte çok daha yavaş seyirli ve remisyonla ilerleyen bir seyir izler. Posterior osteofit gelişimi ile birlikte kronik disk dejenerasyonu 50 yaş üzerindeki yetişkinlerdeki omurilik disfonksiyonunun en sık rastlanan nedenidir. Ellerde başlayan uyuşukluk, parestezi ve ince hareketlerdeki küntleşmeyi alt ekstremite güçsüzlüğü, yürümede özellikle geceleri artan zorlanma ve dengesizlik takibeder. Üst ekstremite bulguları sıklıkla tek taraflı iken alt ekstremitelerdeki kayıplar genellikle simetriktir. Spondiloz sonucu vertebral arter sıkışması, baş dönmesi ve dengesizlik gibi vertebro-basiler yetmezlik tablosuna neden olur.

 

Tanıda dikkatli bir nörolojik muayeneyle birlikte Direkt radyolojik inceleme, myelografi, bilgisayarlı tomografi (CT), Manyetik rezonans görüntüleme(MRI) ve elektromyografi yardımcı olur.

 

Tedavi: Akut veya kronik servikal disk hastalarının çoğu bilinçli bir konservatif tedaviden yarar görür. Tedavinin amacı bariz nörolojik fonksiyon kaybı olmayan ve ağrı yakınmasının ön planda olduğu hastalarda belirtilerin giderilmesidir. Konservatif tedavinin temeli boyun hareketlerinin kısıtlanmasıdır. Bu çeşitli tiplerde boyunluklar, traksiyon ve yatak istirahati ile sağlanabilse de genellikle tercih edilen ve en etkili olduğu bildirilen yöntem boynu nötral ve hafif fleksiyonda tutan sert boyunluktur (collar). ayrıca kas gevşetici ve antienflamatuar ve analjezikler de oldukça etkilidir. Konservatif tedaviye cevap vermeyen, nörolojik bulgularında zamanla değişme olmayan ya da zaman içerisinde nörolojik fonksiyon kayıpları ilerleyen hastalarda cerrahi tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bunlar posterior veya anterior yaklaşımla diskektomi ve füzyon operasyonlarını içerir.

 

Lomber İntervertebral Disk Hernisi (Bel Fıtığı)

 

Ani ve ağır bir yük kaldırma sonucunda  intervertebral disklerin fleksiyon ve rotasyon zorlamaları ile dorsale doğru yer değiştirmesidir. % 90 dan fazlası  L3-4,L4-5 ve L5-S1 segmentlerinde ortaya çıkar. Annulus fibrosus sağlam olmasına karşın disk materyalinin posteriora fıtıklaşmasına Protrüzyon, Annulus Fibrosus un yırtılarak nükleus pulposus un sebestçe kanala taşmasına sekestrizasyon denir  Disk heniasyonu median, paramedian, lateral ve intraforaminal olabilir (Şekil 24).

Klinik: En sık görüldüğü yaşlar 30-45 yaşlar arasıdır. Aktivasyon sırasında ani ve şiddetli ağrı oluşur daha sonra nörolojik doku basısına göre nörojenik nitelik almaya başlar. Istirahatle hafifler. Palpasyonla lokal hassasiyet mevcuttur. Ağrı öksürmek, hapşırmak ve öne eğilmekle artar. Siyatik sinir germe testleri pozitiftir(Laseque), Siyatik sinir trajesinde lokal hassasiyet vardır. Lomber lordoz düzleşmiş, bel hareketlerinde

kısıtlılık mevcuttur.

Tanı:Bası altında kalan sinir kökünün seviyesine göre klinik bulgu verir . Eğer mesane ve rektum sfinkterlerinin felci ve jokey pantolonu tarzında duyu bozukluğu varsa buna “Kauda Equina Sendromu” denir acil cerrahi dekompresyon gerektirir.

Kesin tanı MRI, BT ve Myelografi ile konur. Ayrıca geç dönemde EMG de bulgu verir.

​

Tedavi : % 80 olguda konservatif tedavi yeterli olmaktadır. 3-6 haftalık knservatif tedaviye rağmen düzelme belirtileri göstermeyen olgular, Duyu ve motor fonksiyon kaybı olanlar, analjeziklere cevap vermeyen şiddetli olgular ve kauda equina sendromu olanlarda cerrahi tedavi uygulanır.

​

A- Konservatif tedavi

• Yatak istirahati

• Antienflamatuar ilaçlar

• Analjezikler

• Myorelaksanlar

• Aksiyolitikler

• Bel egzersizleri (akut dönem haricinde)

B-Cerrahi tedavi

• Açık Diskektomi

• Mikrodiskektomi

• Perkütan diskektomi

C-Kemonükleozis